Kenmerken van een hartinfarct of hartaanval

Kenmerken-hartinfarct-hartaanval

Het hart is een van de belangrijkste spieren van het menselijk lichaam. Een aandoening aan het hart kan daarom ernstige, zelfs dodelijke, gevolgen hebben. Wanneer je op de hoogte bent van signalen of kenmerken van een (aankomend) hartinfarct – in de volksmond ook wel hartaanval genoemd – ben je er mogelijk nog op tijd bij om het leven van jezelf of een ander te redden.

Hoe ontstaat een hartinfarct?

Net als elke andere spier in het lichaam heeft het hart zuurstof nodig, die het ontvangt vanuit de kransslagaders. Wanneer de wanden van deze kransslagaders om het hart heen beschadigd raken, belemmert dit de toevoer van zuurstof naar het hart. In zo’n geval spreken we van een coronaire hartziekte: een ziekte met betrekking tot de kransslagaders rond het hart.

De bloedtoevoer door de kransslagaders wordt gehinderd wanneer een klontering ontstaat van bloedplaatjes, kalk of vetten zoals cholesterol. Er vormt zich een zogenaamde ‘plaque’ van wasachtige stof die de slagader vernauwt. Dit veroorzaakt atherosclerose, slagaderverkalking.

Als zo’n plaque scheurt, vormt zich een bloedstolsel of bloedprop. Wanneer het bloedstolsel het bloedvat afsluit, dan heeft dat een hartinfarct (hartaanval) tot gevolg. Duurt deze afsluiting te lang dan sterft (een deel van) het hartweefsel. Op deze plek ontstaat een litteken op het bindweefsel, en dat deel van de hartspier doet dan niet meer actief mee. Hoe ernstiger de hartaanval, des te groter zijn de gevolgen voor de werking van het hart.

Kenmerken van een hartaanval

De vorming van ‘plaques’ is een proces van jaren, en geeft niet direct problemen. Hartklachten kunnen plotseling optreden bij een uiteindelijk acute afsluiting van de kransslagader, maar ook heel geleidelijk beginnen met milde pijn of ongemak.

De kenmerken van een hartinfarct zijn:

  • een beklemmende, benauwende of drukkende pijn midden in de borst of iets naar links;
  • het gevoel van een strakke band om de borst, een pijn die niet te ontwijken is;
  • de pijn kan uitstralen naar de armen, kaak, maag en rug;
  • de pijn kan gepaard gaan met misselijkheid, zweten of braken;
  • de pijn duurt langer dan 5 minuten, ook in rust.

Vrouwen hebben vaker dan mannen last van kenmerken als pijn in de bovenbuik, kaak, nek of rug, pijn tussen de schouderbladen, kortademigheid, extreme moeheid en duizeligheid.

Een hartinfarct is een zeer angstige ervaring. In de uren na een hartaanval kunnen er stoornissen in het hartritme optreden. Wanneer de patiënt wordt opgenomen in het ziekenhuis wordt hij daarom met een hartmonitor goed in de gaten gehouden. Overigens wordt niet in alle gevallen een hartinfarct opgemerkt; dit worden ‘stille infarcten’ genoemd. Ze zijn achteraf wel met een elektrocardiogram (ECG) zichtbaar.

Behandeling hartinfarct

In sommige gevallen is het mogelijk om het bloedstolsel met medicatie op te lossen. Een veel voorkomende behandeling is een dotter- en stentbehandeling die de vernauwing in de kransslagader opheft. Lees hierover meer op de website van de Hartstichting: dotter- en stentbehandeling.

Wat moet je doen bij eerste kenmerken van een hartaanval?

Het is van levensbelang om snel te reageren bij het optreden van de eerste kenmerken van een hartinfarct. Wanneer iemand zeer snel wordt behandeld, kan ernstiger schade aan het hart worden beperkt. Bel daarom direct 1-1-2 als je zelf symptomen ervaart, of wanneer je meemaakt dat iemand pijn op de borst heeft of andere kernmerken van een hartaanval. Wacht niet langer dan 5 minuten met bellen, en volg de onderstaande stappen:

  • Laat het slachtoffer rusten en geen inspanningen meer doen.
  • Breng het slachtoffer in een comfortabele houding (bijvoorbeeld zittend of halfzittend).
  • Controleer het bewustzijn van het slachtoffer door regelmatig te vragen hoe het gaat.
  • Bij bewustzijnsverlies leg je het slachtoffer in stabiele zijligging.
  • Start met reanimeren als het slachtoffer niet meer normaal ademt.